Cuma namazı, Peygamberimizin kıldığı şekliyle kaç rekâttır?

Cuma günü kılınan namaz iki rekâttır. Cumanın önünden ve sonundan değişik adlarla kılınan tüm namazlar bid'attır; sonradan eklenmiştir. Bunları kılmamak kılmaktan sevaptır. Çünkü dine yakışan ve yaraşan, bid'atı tek için gayrettir, bid'atı ihya için gayret değil.

Cuma ayetinin de içinde yer aldığı Cuma Suresi Medine döneminin son yıllarına doğru nazil olmuştur. Oysa henüz Resulullah Medine'ye hicret etmeden önce, buradaki Müslümanlar Cuma namazı kılıyorlardı. Daha yerinde bir ifade ile Cuma günü öğle vakti toplu (cemaatle) ibadet ediyorlardı. Aslında kılınan namaz öğlen namazıdır ve diğer günlerdeki öğle namazlarından hiçbir farkı yoktur.

Onu diğer günlerdeki kılınan namazlardan ayıran tek şey, Cuma gününde cemaatle kılınıyor olmasıdır. Ayette bu namazın cematle kılınmasına yönelik vurgu ise, namaz için çağrıya (ezana) kulak asmayıp kısa günün kârı olarak o sırada kurulan pazarda ticarete devam etmeyi yeğleyen ve bu ibadeti savsaklayan Müslümanlara yönelik uyarı ile alakalıdır.

Nitekim Cuma günü Yahudilerin pazar kurduğu, Müslümanların da burada alışveriş yaptıklarına dair çok sayıda rivayet bulunmaktadır.

Cuma günü öğle vaktinde toplanıp ibadet etmenin eski bir Arap geleneği olduğunu hatırlatalım. Riveyatlere göre Peygamber'in atalarından Ka'b b. Lüey, İslam'dan çok daha önceki dönemlerde Cuma günü halkı toplayıp onlara namaz kıldırır, dini içerikli vaazlar verir ve çeşitli nasihatlerde bulunurdu. İddialara göre Araplar sabah ve akşam olmak üzere günde iki kez namaz kılarlardı. Cuma günü öğle vakitlerinde ise kalabalık bir şekilde toplanıp adeta bir şölen niteliğinde dini muhtevalı konuşmalar yaparlardı.

Resulullah zamanında iki rekât olarak kılınan Cuma namazının ardından, kısa bir hutbe okunarak namaz eda ediliyordu. Dahası Resulullah sünnet olarak ayrıca bir namaz ihdas etmemiştir. Resulullah zamanında hem de ondan sonraki yakın dönemde, farz namazın akabinde mescidde/camide iki rekat daha namaz kılmak isteyenlere müsade edilmemiştir.

Örneğin İbn Ömer, Cuma namazı kılındıktan sonra, yerinden ayrılmayıp iki rekât namaz kılan bir adama engel olmuş ve "Sen Cuma'yı dört rekât mı kılıyorsun?" diye uyarmıştır. Ardından kendisinin de evinde iki rekât daha kıldığını söylemiş ve Resulullah'ın uygulamasının da bu şekilde olduğunu anlatmıştır.

İbrahim ÇELİK