Cimrilik iki aşamalıdır. İlk aşama kendine cömert, ancak başkalarına cimri olanlardır. İkinci aşama, mal kişiyi öyle bir esir alır ki, başkasına vermediğini, artık pintilik edip kendine bile harcamaya kıyamaz ve kişi sürekli bir çoğaltma tutkusuna kapılır.
Cimrilik, korkaklık ve hayatı zor görmenin tezahürü olan bir hastalıktır. Bir insan neden cimri olur? Çünkü korkaktır. Geleceği için kaygı çeker. Bu hastalık insanı bencilleştiren, bulaşıcı bir virüstür.
“Bunlar kendileri cimrice davrandıkları gibi başkalarına da cimri olmayı telkin ederler.” (Nisa 37)
“istigna”, başkasına muhtaç olmamak anlamına gelmektedir. “gına” kelimesinden türetilmiştir, insanın istisnasız kendini yeterli görmesiyle, kibre ve büyüklenmeye sürüklenmesidir.
Bunu sadece servetle ilgili anlamamak lazımdır. İstigna, bilgide, güzellikte, gençlikte, akılda, sağlık ve kuvvette, makam ve mevkide kendini ihtiyaçsız ve tam görmektir. İnsanın azmasının sebebi de kendini müstağni görmesidir.
Müstağni; ihtiyaçsızlık zannından dolayı kendini zengin ve tam görme hastalığıdır. Bu hal her şeyini borçlu olduğu el-Malik olan Allah’ın verdiklerine emanet olarak değil mülkiyet olarak bakmanın sonucudur. Sahiplenmek ve paylaşmamak nimetleri Allah’ın verdiğini hal ile yalanlamaktır. Müstağni, kendini zengin ve yeterli görüp Allah’a tenezzül etmeyendir. Bunu Abese suresi 5 te okuyabilirsiniz.
Sahiplenmek ve paylaşmamak, nimetleri Allah’ın verdiğini hal ile yalanlamaktır. Bu adam istediği kadar namazını kılsın, alnı secdeden kalkmasın, Haccına, umresine gitsin, eğer kendisine verilenleri paylaşmıyorsa, bu adam mülk Allah’ındır ayetini (Nur 42) inkar ediyor demektir.
Korkaklık cimriliğe, cimriliğin getirdiği verimsiz ve hayırsız artış dediğimiz tekasüre, tekasür de müstağniliğe dönüşmektedir. Tekasür sonucu kişi, kendini muhtaçsız görmeye başlar ve kibirlenir. İnsanlara tepeden bakmaya başlar.
İbrahim ÇELİK
Comentarios